
przewlekłość
1.
PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA
Odpowiedzialność władzy publicznej za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie rozciąga się również na opieszałe funkcjonowanie organów ścigania oraz sądów, naruszające prawo jednostki do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.
Celem postępowania skargowego jest z jednej strony stwierdzenie faktu przewlekłości i ewentualne zasądzenie odpowiedniego odszkodowania, a z drugiej strony także wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego biegu. Postanowienie wydane na skutek rozpoznania skargi daje możliwość zalecenia podjęcia określonych czynności w zakreślonym terminie przez sąd rozpoznający sprawę.
Stwierdzenie przewlekłości postępowania, umożliwia sądowe dochodzenie naprawienia szkody z niej wynikłej. Odpowiedzialność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego wynika nie tylko z art. 417 i n. Kodeksu cywilnego ale również z szeregu innych ustaw. Jedną z nich jest ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki z 17 czerwca 2004 r. Strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu sądowym, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania.
Zastanawiając się, czy doszło do przewlekłości, należy ustalić odpowiednio:
-
czy czynności wykonywane przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty były terminowe i prawidłowe (ewentualnie czynności podjęte przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego bądź czynności podjęte przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego),
-
czy charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości uzasadnia rozciągnięte w czasie prowadzenie postępowania,
-
jakie znaczenie dla strony, która wniosła skargę, ma terminowe rozstrzygnięcie co do istoty sprawy.
2.
SKARGA
NA PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA
Rodzaje postępowań, w których skarga na przewlekłość przysługuje.
W uzasadnieniu postanowienia z 16 czerwca 2005 r., sygn. KSP 5/05 (LEX nr 153394) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 3 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania zawiera taksatywnie wymienione rodzaje postępowań, w których stronom lub innym uczestnikom postępowania przysługuje prawo do złożenia skargi na przewlekłość postępowania. Są to:
-
postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe,
-
postępowania w sprawach o wykroczenia,
-
postępowania w przedmiocie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary,
-
postępowania karne,
-
postępowania cywilne,
-
postępowania sądowo-administracyjne,
-
postępowania egzekucyjne oraz w inne postępowania dotyczące wykonania orzeczenia sądowego.
4.
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące wymogów złożenia skargi na przewlekłość postępowania.
Czym jest przewlekłość postępowania ?
Zgodnie z ustawą przewlekłość postępowania zachodzi, gdy:
-
postępowanie to trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy,
-
postępowanie trwa dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.
Kto może wnieść skargę ?
Uprawnionym do wniesienia skargi jest:
-
w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe – strona,
-
w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – strona,
-
w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary - strona lub wnioskodawca,
-
w postępowaniu karnym - strona oraz pokrzywdzony, nawet jeśli nie jest stroną,
-
w postępowaniu cywilnym - strona, interwenient uboczny i uczestnik postępowania,
-
w postępowaniu egzekucyjnym oraz w innym postępowaniu dotyczącym wykonania orzeczenia sądowego - strona oraz inna osoba realizująca swoje uprawnienia w tym postępowaniu.
Gdzie skierować skargę ?
Miejsce wniesienia skargi:
-
sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie,
-
jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem rejonowym i sądem okręgowym - właściwy do jej rozpoznania w całości jest sąd apelacyjny,
-
jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem okręgowym i sądem apelacyjnym - właściwy do jej rozpoznania w całości jest sąd apelacyjny,
-
jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem apelacyjnym lub Sądem Najwyższym - właściwy do jej rozpoznania jest Sąd Najwyższy,
-
sądem właściwym do rozpoznania skargi dotyczącej przewlekłości postępowania egzekucyjnego lub innego postępowania dotyczącego wykonania orzeczenia sądowego jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja lub wykonywane są inne czynności, a gdy egzekucja lub inne postępowanie dotyczące wykonania orzeczenia sądowego prowadzone jest w dwu lub więcej okręgach - sąd, w okręgu którego dokonano pierwszej czynności,
-
jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przygotowawczego, właściwy do jej rozpoznania jest sąd przełożony nad sądem, który byłby właściwy rzeczowo do rozpoznania sprawy.
Termin wniesienia skargi.
-
skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie.
Ważne! Skutecznie skargę można wnieść tylko w czasie trwania postępowania, a nie po jego prawomocnym zakończeniu.
Wymogi formalne skargi.
Skarga musi spełniać wymogi pisma procesowego, tzn. zawierać:
-
określenie sądu, do którego jest kierowana,
-
imię i nazwisko lub nazwę skarżącego, jego przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
-
określenie rodzaju pisma jako na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki,
-
datę i podpis skarżącego albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
-
wymienienie załączników.
Ponadto skarga musi zawierać:
-
żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy,
-
przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.
Skarga może też zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej.
Opłata.
Skarga podlega stałej opłacie w wysokości 200 złotych. Jeśli wniosło ją kilka osób, każda z nich uiszcza opłatę oddzielnie. Zwolnienie od opłaty możliwe jest o ile przewidują to przepisy procedury, na gruncie której toczy się postępowanie. Jeżeli więc skarga dotyczy prawa cywilnego i strona zwolniona jest od kosztów sądowych z ustawy (np. w sprawach z zakresu prawa pracy) lub została zwolniona przez sąd, będzie również zwolniona z tej opłaty. Można również złożyć wniosek o zwolnienie od opłaty. Procedura karna nie przewiduje wcześniejszego zwolnienia z kosztów sądowych. W razie uwzględnienia skargi na przewlekłość postępowania opłata podlega zwrotowi.
Postępowanie w przedmiocie skargi.
Rozstrzygnięcie skargi:
-
sąd wydaje orzeczenie w przedmiocie skargi w terminie 2 miesięcy od daty jej złożenia, skargę niezasadną sąd oddala,
-
uwzględniając skargę, sąd stwierdza, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania,
-
na żądanie skarżącego lub z urzędu sąd może zlecić podjęcie przez sąd rozpoznający sprawę co do istoty albo przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie – zalecenia nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy,
-
na żądanie skarżącego sąd uwzględniając skargę może przyznać od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika – od komornika, sumę pieniężną w wysokości od 2 tysięcy złotych do 20 tysięcy złotych,
-
strona, której skargę uwzględniono może dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie.
Kiedy skierować skargę ponownie ?
-
skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie po upływie 12 miesięcy, a w postępowaniu przygotowawczym, w którym stosowane jest tymczasowe aresztowanie, oraz w sprawie egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego – po upływie 6 miesięcy.
Co w przypadku, kiedy postępowanie zostało prawomocnie zakończone?
-
strona, która w ogóle nie wniosła skargi na przewlekłość postępowania, może dochodzić na podstawie art. 417 k.c. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy.
ULOTKA INFORMACYJNA.
WZÓR SKARGI.






