.png)
.png)
zażalenie
CO ZNAJDZIESZ NA STRONIE?
W tym dziale przeczytasz czym jest zażalenie, komu przysługuje, jakie wymogi musi spełnić pismo. Znajdziesz również orzecznictwo, wzory pism oraz najważniejsze informacje dotyczące konstrukcji zażalenia.
Możesz również pobrać 2 przykładowe wzory pism:
1. Zażalenie pokrzywdzonej na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Stare Miasto w przedmiocie odmowy wszczęcia śledztwa.
2. Zażalenie pełnomocnika pokrzywdzonych na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Poznaniu Poznań Nowe Miasto w przedmiocie umorzenia postępowania przygotowawczego.
ZAŻALENIE
W
POSTĘPOWANIU KARNYM
Zażalenie jest zwyczajnym środkiem odwoławczym od nieprawomocnych postanowień, zarządzeń, a także czynności w przypadkach wskazanych w ustawie.
Jako środek odwoławczy inicjujący kontrolę odwoławczą zażalenie musi spełniać wymagane ustawą warunki formalne, tzn.
-
musi być dopuszczalne (przysługiwać podmiotowi, który z niego korzysta),
-
być wniesione przez podmiot legitymowany, z zachowaniem ustawowo określonego terminu,
-
a ponadto musi spełniać wymagania co do formy pisma procesowego i inne szczególne, przewidziane dla zażalenia (art. 427 § 1 i art. 462 KPK).
Skróty używane na stronie:
Kodeks postępowania karnego - KPK, Kodeks karny - KK, Kodeks karny wykonawczy - KKW
Zażalenie na postanowienia organów postępowania przygotowawczego.
Zaskarżanie postanowień prokuratora i prowadzącego postępowanie przygotowawcze odbywa się odpowiednio tak, jak zaskarżanie postanowień sądowych, a to z mocy art. 465 §1 KPK. Zauważyć należy, iż przywołany przepis nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów o zaskarżaniu postanowień sądowych, co zgodnie z przyjętą w doktrynie zasadą rozumieć należy jako stosowanie tych przepisów wprost, stosowanie z odpowiednimi modyfikacjami lub ich niezastosowanie ze względu na określone różnice.
Stosowanie „odpowiednie” przepisów o zażaleniach w odniesieniu do zaskarżania postanowień w postępowaniu przygotowawczym wymaga jednak uwzględnienia zupełnie innego zorganizowania organów prowadzących postępowanie przygotowawcze, a zwłaszcza zasad, według których zorganizowana jest prokuratura.
Należy również uwzględnić, iż w tych przypadkach, gdy postanowienie wydawane jest przez inny organ prowadzący postępowanie przygotowawcze, a następnie podlega zatwierdzeniu przez prokuratora, jest ono traktowane w postępowaniu odwoławczym jak postanowienie prokuratora.
Przykład: postanowienie policjanta o odmowie wszczęcia dochodzenia lub umorzeniu dochodzenia, choć postępowanie prowadził policjant, postanowienie zatwierdza prokurator.
Zasadą jest, iż organem właściwym do rozpoznawania zażaleń na postanowienia prokuratora lub prowadzącego postępowanie przygotowawcze jest sąd, właściwy dla rozpoznania sprawy w pierwszej instancji, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej (art. 465 §2, art. 329 §1 KPK).
Wymogi zażalenia.
Wyjątkowo sądem właściwym do rozpoznania zażalenia na czynność zatrzymania jest sąd rejonowy miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania (art. 246 §2 KPK). Artykuł 252 §2 KPK przewiduje, iż na postanowienie prokuratora w przedmiocie środka zapobiegawczego zażalenie przysługuje do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie. Ta sama reguła dotycząca właściwości sądu jako sądu odwoławczego dla postanowień i czynności podejmowanych w postępowaniu przygotowawczym dotyczy zażalenia na zarządzenie zatrzymania i przymusowego doprowadzenia świadka, biegłego, tłumacza i specjalisty (art. 290 §2 KPK) oraz na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego (art. 293 §3 i §4 KPK).
Sprawy z oskarżenia prywatnego.
W sprawach z oskarżenia prywatnego zażalenie na postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego rozpoznaje prokurator nadrzędny, jeżeli postanowienie zapadło z uwagi na brak interesu społecznego w ściganiu z urzędu sprawcy (art. 465 §2a KPK).
Przepis art. 465 §2a KPK odnosi się zarówno do sytuacji, gdy postępowanie przygotowawcze wszczęto o czyn prywatnoskargowy, jak i do przypadku, gdy postępowanie to wszczęto, uznając czyn za publicznoskargowy, ale w toku dochodzenia lub śledztwa okazało się, iż ma on charakter przestępstwa prywatnoskargowego, a jednocześnie że brak jest interesu społecznego w ściganiu jego sprawcy ex officio (post. SN – Izba Karna z 25.10.2010 r., II KO 55/10, OSNwSK 2010, Nr 1, poz. 1591).
Zaskarżanie postanowień prowadzącego postępowanie przygotowawcze.
Odmienna reguła przyjęta została przez ustawę (art. 465 §3 KPK) w odniesieniu do zaskarżania postanowień prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Zażalenie na postanowienie prowadzącego postępowanie przygotowawcze, jeżeli nie jest nim prokurator, rozpoznaje prokurator sprawujący nadzór nad tym postępowaniem. Do rozpoznawania zażaleń na postanowienia i zarządzenia naruszające prawa osób niebędących stronami, a także na czynności naruszające prawa stron i osób nieposiadających takiego statusu w postępowaniu przygotowawczym, powołany jest prokurator bezpośrednio przełożony (art. 302 KPK).
Z mocy art. 465 §2 KPK po nowelizacji dokonanej ustawą z 29.3.2007 r. o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 64, poz. 432 ze zm.), każda decyzja o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia podlega zaskarżeniu do sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Zażalenie na tę decyzję prokuratora kieruje się bezpośrednio do sądu, z wyłączeniem prokuratora nadrzędnego. Uregulowanie zawarte w tym przepisie w połączeniu z §1 art. 306 KPK powoduje, że zapewniona jest permanentna kontrola odwoławcza sądu decyzji prokuratora o umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia, zamykających drogę do wydania wyroku (post. SA w Krakowie z 6.5.2008 r., II AKz 209/08, Prok. i Pr. 2009, Nr 1, poz. 49, s. 20).
Zażalenie na czynność lub zaniechanie czynności.
W przypadku wnoszenia zażalenia na czynności lub zaniechanie czynności należy zwrócić uwagę na sposób formułowania wniosków odwoławczych. Uznając bowiem zażalenia za zasadne, organ odwoławczy stwierdza niezgodność z prawem czynności lub braku czynności. Ponadto zarządza, co należy, zwłaszcza w celu naprawienia skutków uchybienia oraz w celu zapobieżenia podobnym uchybieniom w przyszłości (art. 467 KPK).
Termin do wniesienia zażalenia.
Terminy do wnoszenia środków zaskarżenia są terminami ustawowymi i mają charakter zawity. W przypadku terminu do wniesienia zażalenia termin ten wynosi co do zasady 7 dni i liczony jest od ogłoszenia postanowienia albo od daty jego doręczenia, jeżeli ustawa przewiduje obowiązek jego doręczenia (art. 460 KPK).
Warunki formalne.
Zażalenie musi odpowiadać warunkom formalnym przewidzianym dla pism procesowych (art. 119 KPK), a nadto dla środków odwoławczych (art. 427 i 428 KPK).
Dewolutywność i suspensywność zażalenia.
Zażalenie jako środek odwoławczy charakteryzuje się dewolutywnością i suspensywnością, ma charakter skargowy, a przy jego rozpoznawaniu obowiązuje zakaz reformationis in peius.
Dewolutywność zażalenia jest względna. Oznacza to, że wniesienie tego środka odwoławczego nie przenosi w całości sprawy do rozpoznania do organu odwoławczego. Przekazanie sprawy organowi powołanemu do rozpoznawania zażalenia i dokonania kontroli in- stancyjnej może nie nastąpić, jeśli organ, który wydał zaskarżone postanowienie, orzekając w tym samym składzie, zdecyduje o uwzględnieniu tego zażalenia (art. 463 §1 KPK). Oznacza to, iż prawidłowo sporządzone i merytorycznie poprawne zażalenie może być skuteczne bez odbycia dalszego postępowania odwoławczego przed drugą instancją. Jeśli bowiem argumenty wskazane w zażaleniu są trafne, istnieje możliwość uwzględnienia tego zażalenia przez organ, który je wydał, jeśli orzeka w tym samym imiennie składzie (art. 463 §1 KPK). Przepis ten dotyczy przede wszystkim orzeczeń sądowych i uwzględniania przez sąd je wydający zażalenia na te postanowienia. Jeśli jednak postanowienie wydane jest w toku postępowania przygotowawczego przez prokuratora, a zażalenie na tę decyzję wyjątkowo przysługuje nie do sądu, lecz do prokuratora nadrzędnego, to uwzględnienie zażalenia w trybie art. 463 §1 KPK jest możliwe i należy do uprawnionego prokuratora danej prokuratury (obowiązuje bowiem zasada indyferencji, oznaczająca, że każdy prokurator reprezentuje daną prokuraturę).
Uwzględnienie zażalenia wymaga, w przypadku gdy zaskarżone postanowienie wydane było przez sąd, odbycia posiedzenia. Sąd, uwzględniając zażalenie, wydaje orzeczenie merytoryczne i orzeka jako sąd pierwszej instancji, a zatem postanowienie tego sądu jest zaskarżalne. Ustawa wymaga, by sąd orzekał w tym samym (imiennie) składzie osobowym. Uwzględnienie zażalenia może nastąpić tylko w całości. Decyzja ta oznacza, iż sąd podziela racje odwołującego się i uwzględnia wniosek zawarty w zażaleniu i jego zarzuty. W innych wypadkach niż wskazane w art. 463 §1 KPK zażalenie ze względu na jego dewolutywny charakter przekazywane jest do rozpoznania organowi powołanemu do jego rozpoznania w drugiej instancji.
Nieuwzględnienie zażalenia powoduje wydanie postanowienia formalnego o przekazaniu zażalenia (art. 463 §1 KPK) i jego niezwłoczne przekazanie do właściwego organu celem jego rozpoznania. Gdy przedmiotem rozstrzygnięcia w zaskarżonym postanowieniu jest tymczasowe aresztowanie lub zabezpieczenie majątkowe, przekazanie zażalenia do rozpoznania sądowi odwoławczemu w razie jego nieuwzględnienia w trybie art. 463 §1 KPK powinno nastąpić w terminie 48 godzin (termin instrukcyjny).
Zażalenie charakteryzuje się także względną suspensywnością, co oznacza, iż jego złożenie nie wstrzymuje wykonania postanowienia, chyba że ustawa stanowi inaczej albo sąd wstrzymał jego wykonanie w związku z jego zaskarżeniem (art. 462 KPK). Zgodnie z ustawą, złożenie zażalenia na postanowienie o nałożeniu kary porządkowej aresztu (art. 290 §3 w zw. z art. 287 §2 KPK) wstrzymuje wykonanie tego postanowienia. Postanowienie o wstrzymaniu wykonalności sąd wydaje z urzędu lub na wniosek strony. Nie każda decyzja procesowa, z uwagi na treść, może podlegać wstrzymaniu wykonalności (por. postanowienie o uchyleniu tymczasowego aresztowania).
Powyższe uwagi prowadzą do wniosku, iż sporządzając zażalenie, można w nim nie tylko zamieszczać wnioski odwoławcze o utrzymanie w mocy, zmianę lub uchylenie (w całości lub w części) zaskarżonego postanowienia lub orzeczenia, lecz dodatkowo również wnioskować o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, jeśli nie następuje to z mocy ustawy.
Kto może wnieść zażalenie? Podmioty uprawnione do
wnoszenia zażalenia.
Strony postępowania.
Podmiotami uprawnionymi do wnoszenia zażalenia na postanowienia są przede wszystkim strony postępowania. Zważyć należy, iż krąg podmiotów o statusie strony procesowej ulega zmianie wraz z przechodzeniem procesu do kolejnych stadiów. Stronami w postępowaniu przygotowawczym są podejrzany i pokrzywdzony (art. 299 §1 KPK), natomiast w postępowaniu przed sądem pojawia się oskarżyciel (publiczny, posiłkowy, prywatny) oraz oskarżony. Pokrzywdzony będący stroną w postępowaniu przygotowawczym traci swój dotychczasowy status i jeśli nie wybierze innej roli procesowej (oskarżyciela), nie będzie mógł występować w postępowaniu na prawach strony.
Osoby niebędące stronami.
Osoby niebędące stronami, jeśli wydane postanowienie bezpośrednio ich dotyczy, mogą także zaskarżać takie postanowienia, korzystając z zażalenia jako środka odwoławczego (jeśli oczywiście postanowienie jest w ogóle zaskarżalne). Wśród tych osób mogą być zarówno osoby będące uczestnikami procesu, jak też niebędące nimi.
Legitymacja procesowa.
Ustalając legitymację procesową do wnoszenia zażalenia, należy brać pod uwagę zarówno rodzaj zaskarżanej czynności (czy jest to decyzja procesowa czy też nie), bowiem ustawa w różny sposób reguluje kwestię dopuszczalności zażalenia, jak też krąg podmiotów uprawnionych do wnoszenia tego środka odwoławczego. Niekiedy prawo do wnoszenia zażalenia przyznane jest tylko stronom procesowym, przy czym są one równouprawnione do składania tego środka. Tak jest w przypadku zażalenia na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym (art. 159 KPK). Niekiedy natomiast ustawa przyznaje prawo do wniesienia zażalenia tylko niektórym stronom, np. tylko oskarżycielowi (art. 337 §2 KPK). W jednym z orzeczeń wyrażony został pogląd, iż analiza treści przepisu art. 184 KPK prowadzi do wniosku, iż przewidziane tam zażalenie służy jedynie oskarżonemu i może być to zażalenie w sprawie zachowania w tajemnicy danych osobowych świadka. Ustawa nie przewiduje natomiast uprawnienia do składania zażaleń przez prokuratora, a nadto nie sposób w drodze dowolnej wręcz analogii byłoby dopatrywać się podstawy do zaskarżenia postanowienia o ujawnieniu danych świadka, porównywalnie do postanowień o zachowaniu w tajemnicy danych, a tylko w tej ostatniej kwestii i tylko oskarżonemu ustawodawca przyznał prawo wnoszenia środka zaskarżenia (por. post. SA w Katowicach z 14.5.2003 r., II AKz 401/03, OSA 2004, Nr 4, poz. 25). W innym judykacie sąd orzekł, iż prawo do złożenia wniosku o uchylenie anonimizacji świadka mają tylko ten świadek oraz prokurator (art. 184 §7 i §8 KPK), zatem oskarżony i jego obrońca nie mają takiego prawa, podobnie i prawa do odwołania się od postanowienia oddalającego taki wniosek obrońcy. Zachodząca tu nierównowaga stron procesowych wynika już z samej natury instytucji świadka incognito, wyrażającej wybór między różnymi wartościami domagającymi się ochrony (prawa oskarżonego, ściganie ciężkich przestępstw). Zażalenie obrońcy zostawia się bez rozpoznania, nie badając przesłanek dezanonimizacji świadka (por. post. SA w Krakowie z 9.6.2005 r., II AKz 207/05, KZS 2005, Nr 6, poz. 44).
Uczestnicy procesu.
W kręgu legitymowanych do wnoszenia zażaleń są tacy uczestnicy procesu, jak np. świadek, który – jak wskazano wyżej – ma prawo zaskarżenia postanowienia w przedmiocie anonimizacji (art. 184 §5 KPK); biegły, który może wnieść zażalenie na postanowienie w kwestii zapłaty należności za przygotowanie opinii, czy też tłumacz, który może poddać kontroli instancyjnej kwestię jego wynagrodzenia za czynności tłumaczenia (art. 618 §1 pkt 7 i 9 KPK). Poza grupą uczestników procesu, ustawa przyznaje prawo do zaskarżania czynności procesowych będących decyzjami procesowymi lub innych czynności (a nawet bezczynności) także podmiotom niemającym statusu strony procesowej, a nawet nieuczestniczącym w procesie w charakterze jakiegokolwiek uczestnika tego postępowania. Są to przypadki, gdy wydane postanowienie lub podjęta czynność procesowa niebędąca decyzją ma związek z sytuacją tego podmiotu, narusza jego prawa lub wolności (np. art. 306 §3, art. 302 §1, art. 323 §2, art. 240 w zw. z art. 237 §4 KPK).
ORZECZNICTWO
Dopuszczalność zażalenia.
Niezaskarżalność postanowienia o pozostawieniu bez rozpoznania niedopuszczalnego wniosku o wyłączenie sędziego.
Przepisy Rozdziału 2 Kodeksu postępowania karnego regulujące kwestie związane z wyłączeniem sędziego nie przewidują środków odwoławczych od rozstrzygnięć wydanych na ich podstawie, brak więc podstaw, aby uznać, że na postanowienie sądu o pozostawieniu wniosku sędziego bez rozpoznania jako niedopuszczalnego z uwagi na brak podstaw prawnych do jego rozstrzygnięcia, przysługiwało zażalenie.
- post. SN z 29.5.2012 r., III KZ 25/12, Legalis
Niezaskarżalność orzeczenia w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki w protokole.
Na zarządzenie lub postanowienie w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej stwierdzonej w protokole zażalenie nie przysługuje.
- post. SA we Wrocławiu z 4.11.2011 r., II AKz 464/11, KZS 2012, Nr 1, poz. 60
List żelazny jako postanowienie niezaskarżalne.
Postanowienie sądu o wydaniu albo odmowie wydania oskarżonemu listu żelaznego (art. 281 KPK) jest niezaskarżalne.
- post. SN z 10.2.2011 r., WZ 5/11, KZS 2011, Nr 4, poz. 20
Niezaskarżalność postanowienia w przedmiocie wyznaczenia obrońcy z urzędu.
Postanowienie wydawane w trybie art. 78 §1 KPK nie jest zaskarżalne. Nie oznacza to, że kwestia ustanowienia obrońcy z urzędu pozostaje poza jakąkolwiek kontrolą instancyjną. W myśl dyspozycji art. 447 §3 KPK zarzuty, które nie mogły stanowić zażalenia, mogą być podnoszone w apelacji, o ile strona zdecyduje się na jej wywiedzenie.
- post. SA w Katowicach z 31.3.2010 r., II AKz 185/10, OSA 2010, Nr 2, poz. 16 (por. zmiana w art. 78 § 2 KPK)
Wymogi formalne zażalenia w postępowaniu wykonawczym.
Zgodnie z art. 427 § 1 KPK, mającym odpowiednie zastosowanie w postępowaniu wykonawczym (art. 1 § 2 KKW), odwołujący się powinien wskazać zaskarżone rozstrzygnięcie lub ustalenie, a także podać, czego się domaga. Z uwagi na to, że zażalenie jest pismem procesowym, powinno spełniać ponadto wymogi formalne przewidziane w art. 119 § 1 KPK, a więc poza treścią wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby jego uzasadnienie (art. 119 § 1 pkt 3 KPK).
- post. SN z 30.12.2013 r., WZ 33/13, Legalis
Podmioty uprawnione do wnoszenia zażalenia.
Zażalenie oskarżonego.
Analiza treści przepisu art. 184 KPK prowadzi do wniosku, iż przewidziane tam zażalenie służy jedynie oskarżonemu i może być to zażalenie w sprawie zachowania w tajemnicy danych osobowych świadka.
Ustawa nie przewiduje natomiast uprawnienia do składania zażaleń przez prokuratora, a nadto nie sposób w drodze dowolnej wręcz analogii byłoby dopatrywać się podstawy do zaskarżenia postanowienia o ujawnieniu danych świadka, porównywalnie do po- stanowień o zachowaniu w tajemnicy danych, a tylko w tej ostatniej kwestii i tylko oskarżonemu ustawodawca przyznał prawo wnoszenia środka zaskarżenia.
- post. SA w Katowicach z 14.5.2003 r., II AKz 401/03, OSA 2004, Nr 4, poz. 25
Prawo pokrzywdzonego do zaskarżenia postanowienia o zastosowaniu środków zabezpieczających.
Skoro pokrzywdzeni w postępowaniu opartym o przepis art. 354 KPK nie mogą być stroną procesową, a przepis szczególny nie daje im też uprawnienia do zaskarżenia postanowienia o umorzeniu postępowania i zastosowaniu środków zabezpieczających, to przyjąć należy, iż nie należą do osób, którym służy prawo zaskarżenia postanowienia w powyższej kwestii.
- post. SA w Katowicach z 13.10.2004 r., II AKz 707/04, KZS 2005, Nr 6, poz. 90
Brak interesu prawnego obrońcy do zaskarżenia orzeczeń dotyczących współoskarżonych.
Jeśli obrońca oskarżonego nie posiada interesu prawnego do złożenia wniosków o tymczasowe aresztowanie innego współoskarżonego, tym bardziej nie ma takiego interesu do zaskarżenia orzeczeń, mocą których jego wnioski pozostawiono bez rozpoznania. Jest on zatem osobą nieuprawnioną do złożenia środków odwoławczych, dlatego na zasadzie art. 430 §1 KPK należało zażalenia pozostawić bez rozpoznania.
- post. SA w Katowicach z 28.11.2007 r., II AKz 808/07, OSA 2008, Nr 1, poz. 17
Uprawnienie oskarżonego do składania wniosku o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego.
Norma zawarta w art. 254 §3 KPK odnosi się do postępowania odwoławczego inicjowanego zażaleniami stron złożonymi na wszelkie postanowienia sądu, podejmowane w trybie art. 254 §1 KPK, a więc także i zażaleniem prokuratora na postanowienie sądu o uwzględnieniu wniosku oskarżonego (czy jego obrońcy) i uchyleniu tymczasowego aresztowania.
- post. SN – Izba Karna, I KZP 23/12
Termin do wnoszenia zażalenia.
Termin do wniesienia zażalenia – skutki obecności przy ogłoszeniu postanowienia.
Złożenie wniosku o doręczenie odpisu postanowienia nie uprawnia do wniesienia zażalenia w terminie liczonym od daty doręczenia tego odpisu, gdy żalący się był obecny przy ogłoszeniu postanowienia. Żadne manipulacje nie przedłużają terminu ustanowionego ustawą. Nie można skazanemu przywrócić terminu do wniesienia zażalenia, bo uchybienie terminu nie nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych, a przeciwnie – było wynikiem błędnego poglądu o dopuszczalności opisanej manipulacji i zamierzenia jej, by uzyskać dłuższy termin do opracowania zażalenia.
- post. SA w Krakowie z 27.3.2007 r., II AKzw 199/07, KZS 2007, Nr 4, poz. 33
Termin usunięcia braków formalnych wniosku a wniesienie zażalenia.
Termin do złożenia zażalenia nie reaktywuje (nie przywraca) terminu do usunięcia braku pisma ani nie powoduje jego automatycznego przedłużenia o czas przysługujący na złożenie zażalenia na odmowę przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania.
- post. SN z 22.9.2006 r., V KZ 35/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1804
Dewolutywność i suspensywność zażalenia. Tryb wnoszenia zażalenia.
Nieuwzględnienie zażalenie przez sąd, na którego postanowienie je złożono.
Sąd pierwszej instancji jest uprawniony do wydania merytorycznego postanowienia tylko w takim wypadku, gdy w całości uwzględnia zażalenie. W przeciwnym razie (a zatem nie znajdując podstaw do uwzględnienia zażalenia) postanawia – jedynie formalnie – przekazać zażalenie sądowi powołanemu do rozpoznania zażalenia.
- post. SN z 8.9.2009 r., WZ 37/09, OSNwSK 2009, Nr 1, poz. 1847
Uwzględnienie zażalenia przez sąd pierwszej instancji – zakres dopuszczalnych czynności uzupełniających.
1. Postępowanie na skutek zażalenia, tj. incydentalne w stosunku do zasadniczego celu, powinno trwać jak najkrócej. Stan długotrwałego uwikłania procesu karnego, a także postępowania wykonawczego w czynności uboczne jest sprzeczny z celem tych postępowań.
2. Nie można wyeliminować pewnych czynności sądu penitencjarnego zmierzających do weryfikacji twierdzeń zażalenia, o ile nie prowadzą one do przewlekłości tego postępowania, zwłaszcza nie wymagają czynności z natury długotrwałych.
3. Sąd a quo, nawet w razie podjęcia czynności uzupełniającej powinien zmienić swoją decyzję i akta przekazać sądowi wyższej instancji, gdyby okazało się, że jej niezwłoczne przeprowadzenie jest niemożliwe lub mało prawdopodobne.
4. Celem dopuszczalnych, krótkotrwałych czynności nie może być dążenie do wyjaśnienia wątpliwości sądu, lecz uzupełnienie lub weryfikowanie materiału znajdującego się w zażaleniu i dotychczasowym postępowaniu. Sąd, który na podstawie zażalenia powziął jedynie wątpliwości co do trafności dotychczasowego rozstrzygnięcia, powinien poddać się ocenie sądu wyższej instancji.
- wyr. SN z 29.4.2009 r., SNO 33/09, OSN 2009, Nr 1, poz. 50
Instancje zażaleniowe.
Czynności sądu w razie złożenia środka odwoławczego od orzeczenia wydanego na skutek odwołania.
W razie wpłynięcia środka odwoławczego od orzeczenia sądu odwoławczego wydanego na skutek odwołania wystarczające jest poprzestanie na wydaniu przez przewodniczącego wydziału lub upoważnionego sędziego zarządzenia o charakterze administracyjno-porządkowym – dołączenie do akt, zwrócenie nadawcy – i powiadomienie o tym nadawcy. Brak jest natomiast podstaw do procedowania w takiej sytuacji na podstawie art. 429 §1 KPK.
- post. SN z 28.10.2008 r., III KZ 108/08, Legalis
Postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi właściwemu.
Przekazanie sprawy sądowi właściwemu jest tylko następstwem stwierdzenia swej niewłaściwości w tym samym postanowieniu (art. 35 §1 KPK), które zawsze podlega zaskarżeniu (art. 35 §3 KPK), chyba że w tej kwestii orzekł Sąd Najwyższy (art. 426 §2 KPK).
- post. SN z 28.4.2008 r., I KZP 5/08, OSNKW 2008, Nr 6, poz. 41 (por. zmiana w art. 426 § 2 KPK)
